22 mei 2002: Userin, Schwedt ( Gatow an der Oder )

We hebben er even over nagedacht of we het wel of niet moesten doen, maar uiteindelijk besluiten we toch om vandaag naar Gatow an der Oder te gaan. Via Neustrelitz, Woldegk en Prenzlau rijden we naar Schwedt en van daar naar Gatow, een rit van 128 km. Het is een prachtige dag vandaag en in de middag zal de temperatuur de 28 graden gaan bereiken. Naar mate we verder naar het oosten komen is de aanwezigheid van een Ooievaarsnest in de dorpen meer vanzelfsprekend. We zullen er vandaag meer dan 10 zien waarbij er daadwerkelijk een Ooievaar op het nest zit. De reis verloopt voorspoedig. In Gatow rijden we richting de Oder en net buiten het dorp parkeren we de auto's voor een brug over een kanaal (P). Vanaf dit punt kijken we bijna in een Ooievaarsnest, dat aan de rand van Gatow ligt. De fietsen worden uitgeladen en rustig peddelen we het voor ons liggende natuurgebied in. Wat meteen opvalt is het aantal rondvliegende, landende en opstijgende Aalscholvers. In deze hoek van het natuurgebied bevindt zich een Aalscholverkolonie van ongeveer 1500 vogels. Ook zit er hier een kolonie Blauwe Reigers. 

Het gebied is een typisch uiterwaarden gebied, vlak met veel rietvelden en af en toe wat lage begroeiing. Er is maar weinig land in cultuur gebracht en wat er gebruikt wordt zijn enkele weilanden waar af en toe een paar koeien staan. Door het hele gebied lopen betonpaden waarop uitstekend te fietsen is. We rijden eerst een klein stukje het terrein in en richting dan een plekje in om een kop koffie/thee te drinken en een boterham te eten hetgeen er na een rit van 128 km wel in gaat.Terwijl we daar lekker in de schaduw aan het bijkomen zijn worden de zintuigen meteen weer geprikkeld. Aan de horizon verschijnt de eerste roofvogel, een Rode Wouw, even later gevolgd door een Zeearend. In de boom boven ons ontdekken we onze eerste Sperwergrasmus er zullen er vandaag nog meerdere volgen. Als we weer op weg zijn worden we ingehaald door een Trabant stationcar. Wat direct opvalt zijn de mistnetten die achter in de auto liggen. We nemen aan dat dit een plaatselijke ringer is met een vergunning, aangezien auto's in dit gebied niet toegestaan zijn. 

We fietsen rustig verder over de betonstrook en komen steeds dichter bij de Oder. Hoewel er overal poeltjes, meertjes en kanaaltjes zijn valt het aantal eenden tegen. Daarentegen horen en zien we vandaag bijna alle zangers, die we in dit gebied kunnen verwachten. Vlak voor het pad bij de Oder komt fietsen we langs een kanaaltje waar we nog een IJsvogel zien. Aan de oever van de Oder staat een schaapherder met z'n kudde. Terwijl we over het water kijken zien we enkele Grauwe Ganzen aan de Poolse oever rondscharrelen en vliegen er een paar Visdiefjes en een Stormmeeuw over. De schaapherder wijst ons op de sporen van de hoogste waterstand die op de stammen van de bomen is af te lezen. Blijkbaar is dit gebied niet altijd met de fiets te doorkruisen. Ondertussen is de rest van de groep iets verder doorgefietst en stil blijven staan bij de Trabant stationcar. Het is dus zoals we reeds gedacht hadden een ringer en een kenner van het gebied.

Al snel zijn we druk in gesprek en worden ervaringen uitgewisseld. Hij laat ons de schade zien die aangericht wordt door de bevers en vertelt ons over zijn werk als ringer van Kwartelkoningen. Hij controleert ook het voorkomen van o.a. de Waterrietzanger in dit gebied en de boeren moeten met hem overleggen wanneer ze het vee van de ene naar de andere weide willen verplaatsen. Wij vertellen hem dat we in dit gebied de Sperwergrasmus en de Roodmus verwachten. De eerste hebben we al gezien maar waar vinden we de Roodmus? Deze blijkt ook hier minder voor te komen maar als we onze fietsroute langs de Oder blijven volgen dan komen we vanzelf langs het gebied van de Roodmus. We nemen afscheid en vervolgen onze route in noordelijke richting langs de Oder. Het lijkt er het meest op dat deze weg vroeger door de Oost-Duitse grenspolitie is gebruikt en uit de verhalen die we net gehoord hebben ligt er langs deze route nog regelmatig contrabande die met rubberbootjes vanuit Polen wordt binnengesmokkeld. 

Onderweg moeten we nog een paar keer van de fiets omdat er onduidelijkheid is over een bepaald geluid of dat een bepaalde vogel wel te horen is maar niet te zien. Zo weet een Buidelmees de hele groep een klein kwartiertje bezig te houden door vlak naast de weg te gaan zitten fluiten in het struikgewas. We volgen onze route langs de Oder, tot dat de weg afbuigt richting Teerofen. We zitten nu op de hoogte van het Poolse Widuchowa. Hier stoppen we om wat te eten. Het is ondertussen erg warm geworden. In de struiken tegenover ons zit een Krekelzanger en even later krijgen we een Sperwergrasmus prachtig met de telescoop in beeld. Na de maltijd vervolgen we onze route en komen langs het gebied waar we de Roodmus hopen aan te treffen. Dit geluk hebben we vandaag niet.

We fietsen via Teerofen weer rustig terug richting de auto's. In het hoge gras links naast de weg ontdekken we een vos. Vossen hebben we deze week al regelmatig gezien. De ringer die we net ontmoet hebben heeft ons verteld dat de meeste schade onder de water- en  weidevogels niet door de vossen maar door de wasbeerhond of marterhond wordt veroorzaakt in dit gebied. Per jaar worden van deze diersoort meer exemplaren afgeschoten dan van de vos. De groep besluit om vanaf de auto het natuurgebied nog in zuidelijke richting te verkennen. De beide chauffeurs geven er de voorkeur aan om in de schaduw onder een boom een middagdutje te doen. Het is tenslotte ook nog bijna 130 km terug. Vanaf onze rustplek aan het kanaal zien we aan de overkant een Grauwe Klauwier in z'n territorium rondscharrelen. Als iedereen weer terug is bij de auto zien we op het kanaal nog een Kuifeend en vliegt er een Middelste Bonte Specht over de brug gevolgd door enkele Oeverzwaluwen. Op de terugweg hebben we op een gegeven moment een Rode Wouw boven de auto's hangen. De vogel is zo dichtbij en door de zon zo intens van kleur dat het een prachtige afsluiting van deze dag is, die in totaal 87 soorten heeft opgeleverd.

Soortenlijst 22 mei: Aalscholver, Blauwe Reiger, Ooievaar, Knobbelzwaan, Grauwe Gans, Wilde Eend, Krakeend, Slobeend, Zomertaling, Kuifeend, Zeearend, Visarend, Rode Wouw, Zwarte Wouw, Bruine Kiekendief, Buizerd, Torenvalk, Kwartelkoning,  Waterhoen, Meerkoet, Kraanvogel, Kievit, Kokmeeuw, Stormmeeuw, Visdief, Houtduif, Turkse Tortel, Koekoek, Gierzwaluw, IJsvogel, Groene Specht, Grote Bonte Specht, Middelste Bonte Specht, Veldleeuwerik, Oeverzwaluw, Boerenzwaluw, Huiszwaluw, Graspieper, Witte Kwikstaart, Gele Kwikstaart, Winterkoning, Roodborst, Noordse Nachtegaal, Gekraagde Roodstaart, Zwarte Roodstaart, Paapje, Zanglijster, Grote Lijster, Kramsvogel, Merel, Tuinfluiter, Sperwergrasmus, Zwartkop, Braamsluiper, Grasmus, Rietzanger, Sprinkhaanzanger,  Krekelzanger, Kleine Karekiet, Bosrietzanger, Grote Karekiet, Spotvogel, Fitis, Tjiftjaf, Bonte Vliegenvanger, Koolmees, Pimpelmees, Buidelmees, Boomkruiper, Grauwe Klauwier, Ekster, Vlaamse Gaai, Kauw, Roek, Bonte Kraai, Raaf, Spreeuw, Wielewaal, Huismus, Ringmus, Vink, Kneu, Putter, Groenling, Europese Kanarie, Rietgors, Geelgors, Grauwe Gors.